In Europees verband is TISP (Technology and Innovation for Smart Publishing) opgezet om ‘de brug te slaan tussen ICT en uitgeverijen’. In TISP werken 25 organisaties uit twaalf landen samen; onder hen de belangrijkste boekenbeurzen (Bologna, Londen en Frankfurt), de Federation of European Publishers (FEP) en enkele wetenschappelijke instituten. Dit en vele andere initiatieven, waaronder bijvoorbeeld de richtlijn om te komen tot een Single Digital Market, moeten leiden tot een bloeiende e-commerce, betere digitale leeservaringen, betere toegang et cetera. Verbetering van (meta)data blijft ook voor de GAU een punt van aandacht in de komende jaren. Maar mede dankzij de langdurige samenwerking met zowel GfK (binnen de Stichting Marktonderzoek Boekenvak) als CB zijn hier wel degelijk stappen in gezet.

Helaas is ook in 2015 het btw-tarief op e-books (en andere digitale producten) hoog gebleven. Dit ondanks een intensieve lobby in Brussel.

 

Internationaal

De voorbereidingen voor Frankfurt 2016, waar Nederland samen met Vlaanderen opnieuw gastland is, waren al in volle gang. Een keur aan Duitse uitgevers bezocht Nederlandse uitgeverijen, literaire manifestaties én een bijeenkomst van de deelnemers aan Renew The Book. De door het Letterenfonds actief gestimuleerde uitwisseling met Duitsland heeft er in ieder geval toe geleid dat een record aantal Nederlandse titels (meer dan 250) in 2016 in Duitsland zal verschijnen.

De traditionele borrel van de GAU en het CB op de openingsdag van de Frankfurter Buchmesse werd ook in 2015 zeer goed bezocht.

In samenwerking met Stichting Elspeet zal de GAU aan drie jonge boekenvakkers de kans geven om de Frankfurter Buchmesse in dit bijzondere jaar te bezoeken. Daarvoor is een prijsvraag uitgeschreven onder de noemer Mee naar de Messe.

Tijdens de Bologna Book Fair vond de traditionele party van de kinderboekenuitgevers plaats. Veertien kinderboekenuitgevers, het Nederlands Letterenfonds en de GAU maken samen deze bijeenkomst voor relaties ieder jaar weer mogelijk.

In Europa worden de belangen van de GAU vertegenwoordigd door de FEP. Binnen deze organisatie werken wij actief mee aan betere Europese wet- en regelgeving voor onze leden, waaronder bijvoorbeeld een laag btw-tarief voor e-books.

In december 2015 werd een grote herziening van het auteursrecht in Europa aangekondigd. Vermoedelijk zal er in 2016 een nieuwe richtlijn komen. De GAU blijft middels de FEP nauw betrokken bij deze ontwikkelingen.

 

Illegaliteit

De samenwerking tussen BREIN en de GAU wierp ook in 2015 zijn vruchten af. BREIN deed meer dan 5,7 miljoen meldingen van illegale zoekresultaten aan Google en passeerde daarmee een totaal van 12,5 miljoen sinds zij eind 2012 aanving met BREIN+, een programma dat illegale zoekresultaten, links en/of bestanden van individuele auteursrechtelijk beschermde werken opspoort. Naast de meldingen aan Google zijn er op verzoek ook bijna 21.000 meldingen aan cloud services en YouTube gedaan.

 

In januari oordeelde het Hof van Amsterdam dat Tom Kabinet een einde moest maken aan de wijze waarop ze e-books aanbood. Tijdens de zitting lieten de GAU en MVW zien hoe groot het aanbod van illegale e-books was op de website van Tom Kabinet en hoe eenvoudig het was om deze aan te bieden. Helaas verwees het Hof de vraag of ‘tweedehands e-books’ principieel onjuist waren naar een bodemprocedure. Deze diende eind december bij de rechtbank in Den Haag. In de loop van 2016 wordt de uitspraak hiervan verwacht. Ook in andere Europese landen volgt men deze zaak.

 

Europa

In april 2015 stelde de rechtbank in Den Haag de vragen vast die zij aan het Europese Hof wilde stellen inzake de vraag of e-books onder het leenrecht vallen. Het NUV en de GAU zijn hierin partij en verzetten zich hiertegen. Gevreesd wordt voor een enorme marktverstoring. Een eerder ‘experiment’ hiermee in Denemarken eindigde met een ernstige neergang in de reguliere verkoop van e-books (een forse daling in de tijd dat overal in Europa de markten stegen). Bovendien verstoort het diverse nieuwe marktinitiatieven zoals de eerder genoemde Bliyoo en Mofibo. Overigens kunnen bibliotheken op basis van individuele licenties al een groot aanbod aan e-books aan hun leden aanbieden. Naar verwachting zal het Europese Hof eind 2016 hierin uitspraak doen.

 

Leden

In 2015 mocht de GAU weer diverse uitgeverijen als lid verwelkomen: Nieuwezijds BV, Koppernik en Balans. Bas Lubberhuizen en de Wereldbibliotheek zijn overgenomen door Nieuw Amsterdam. Uitgeverij De Inktvis heeft per 31 december 2014 haar lidmaatschap opgezegd. Het aantal leden is daarmee op 94 gebleven.